เพลงลอยกระทง

วันลอยกระทง เป็นวันสำคัญวันหนึ่งของชาวไทย ตรงกับวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 12 มักจะตกอยู่ในราวเดือนพฤศจิกายน ตามปฏิทินสุริยคติบางปีเทศกาลลอยกระทงก็จะมาตรงกับเดือนตุลาคมด้วย เช่นปีพ.ศ.2544วันลอยกระทงปีนั้นตรงกับวันที่31ตุลาคมและจะมาตรงกันอีกครั้งในปีพ.ศ.2563 ประเพณีนี้กำหนดขึ้นเพื่อเป็นการสะเดาะเคราะห์และขอขมาต่อพระแม่คงคา บางหลักฐานเชื่อว่าเป็นการบูชารอยพระพุทธบาทที่ริมฝั่งแม่น้ำนัมทามหานที และบางหลักฐานก็ว่าเป็นการบูชาพระอุปคุตอรหันต์หรือพระมหาสาวก สำหรับประเทศไทยประเพณีลอยกระทงได้กำหนดจัดในทุกพื้นที่ทั่วประเทศ โดยเฉพาะอย่างยิ่งบริเวณที่ติดกับแม่น้ำ ลำคลอง หรือ แหล่งน้ำต่าง ๆ ซึ่งแต่ละพื้นที่ก็จะมีเอกลักษณ์ที่น่าสนใจแตกต่างกันไป นอกจากนี้บางประเทศก็มีเทศกาลลอยกระทงด้วย เช่น ประเทศลาวมักจะลอยกระทงในวันออกพรรษา(ขึ้น15ค่ำ เดือน11)ในงานไหลเฮือไฟของลาว ประเทศกัมพูชา มีการลอยกระทง 2 ครั้ง คือลอยกระทงของหลวงกลางเดือน 11 ส่วนราษฎรทำกระทงเล็กและบรรจุอาหารไปด้วย ส่วนกลางเดือน 12 จะมีกระทงของหลวงเป็นกระทงใหญ่ ราษฎรจะไม่ได้ทำและกระทงนี้จะมีอาหารบรรจุลงไปด้วย โดยมีคติว่าเพื่อส่งส่วนบุญไปให้เปรต เทศกาลน้ำจะมีการเฉลิมฉลองด้วยการแข่งเรือยาว การแสดงพุลดอกไม้ไฟ จัดขึ้นทุกปีตั้งแต่วันขึ้น 14 ค่ำ 15 ค่ำ จนถึงแรม 1 ค่ำ เดือนพฤศจิกายนประเทศเมียนมาร์ มีตำนานเหมือนกันว่า สมัยพระเจ้าอโศกมหาราชทรงมีพระประสงค์จะสร้างเจดีย์ให้ครบ 84,000 องค์ แต่ถูกพระยามารคอยขัดขวาง จึงไปขอให้พระอุปคุตช่วยเหลือ พระอุปคุตจึงไปขอร้องพญานาคให้ช่วย พญานาครับปากและปราบพระยามารจนสำเร็จ แต่นั้นมาเมื่อถึงวันเพ็ญเดือน 12 คนทั้งหลายจะทำพิธีลอยกระทงเพื่อบูชาคุณพญานาค

ในวันลอยกระทง ผู้คนจะพากันทำ "กระทง" จากวัสดุอุปกรณ์ต่าง ๆ ตกแต่งเป็นรูปคล้ายดอกบัวบาน ปักธูปเทียน และนิยมตัดเล็บ เส้นผม หรือใส่เหรียญกษาปณ์ลงไปในกระทง แล้วนำไปลอยในสายน้ำ (ในพื้นที่ติดทะเล ก็นิยมลอยกระทงริมฝั่งทะเล) เชื่อว่าเป็นการลอยเคราะห์ไป นอกจากนี้ยังเชื่อว่าการลอยกระทง เป็นการบูชาและขอขมาพระแม่คงคาด้วย ที่มา 

โน้ตเพลงลอยกระทง (ขลุ่ย) 

- - - -    - ซ - ซ    - ม - ซ    - ล - ดํ     - - -  รํ     - ดํ - ล      - - - ซ      - ซ - ม

- - - ซ   - ล - ดํ     - - - ล      - - ดํ -     - ซ - ล    - ดํ - รํ      - ดํ - ล     - ซ - ซ

- - - -     - - - ดํ     - - - ดํ      - ดํ - ดํ     - - - -       - - - ซ       - - - ซ     - ซ - ซ

- - - ดํ   - ดํ - ดํ      - - - รํ     - ม - -     - ม - รํ     - ดํ - ล      - ซ - ล      - ดํ - รํ

- - - -     - - - ม      - - - ม     - ม - ม      - - - -      - - - ดํ        - - - ดํ     - ดํ - ดํ

- - - ดํ   - ล - ซ    - ล - ดํ     - ล - ดํ     - - - ดํ     - ล - ซ      - ล - ดํ     - ล - ดํ

กลับต้น

เพลง รำวงวันลอยกระทง

วันเพ็ญเดือนสิบสอง น้ำก็นองเต็มตลิ่ง

เราทั้งหลายชายหญิง

สนุกกันจริง วันลอยกระทง

ลอย ลอยกระทง ลอย ลอยกระทง

ลอยกระทงกันแล้ว

ขอเชิญน้องแก้วออกมารำวง

รำวงวันลอยกระทง รำวงวันลอยกระทง

บุญจะส่งให้เราสุขใจ บุญจะส่งให้เราสุขใจ

วันเพ็ญเดือนสิบสอง น้ำก็นองเต็มตลิ่ง

เราทั้งหลายชายหญิง

สนุกกันจริง วันลอยกระทง

ลอย ลอยกระทง ลอย ลอยกระทง

ลอยกระทงกันแล้ว

ขอเชิญน้องแก้วออกมารำวง

รำวงวันลอยกระทง รำวงวันลอยกระทง

บุญจะส่งให้เราสุขใจ บุญจะส่งให้เราสุขใจ

เนื้อเพลงลอยกระทง (ภาษาอังกฤษ)

November full moon shine loy kratong loy kratong

And the water's high in local river and the klong

loy loy kratong loy loy kratong

loy kratong is here and everybody's full of cheers

We're together at the Klong each on with each krathong

as we push away we pray we woul see a better day

เพลง ลอยกระทง (ล้านนา)

**วันเพ็ญเดือนสิบสอง เฮาฉลองวันลอยกระทง

ต๋ามเตียนต๋ามโคมประดับ ไสวสว่างดุจดวงดารา

น้ำเต็มขอบฮิมฝั่งปิง เฮาจาย-ญิ๋งยินดีปรีดา

หมู่เฮาพร้อมกั๋นถ้วนหน้า ขไจ๋โวยมา มาลอยกระทง

 *** ลอยๆ กระทง ลอยๆ กระทง

ลอยกระทงกันแล้ว จิตใจ๋ผองแผ้วด้วยบุญหนุนนำ

มาฟ้อนมาม้วนมารำ อยู่ดีกิ๋นลำกุ๊วันกุ๊คืน